Finansın işlevinin şirket bakımından önemi son yıllarda iyice artmıştır. Küreselleşmenin etkileri ve son yıllarda farklı boyutlarda görülen siyasi ve ekonomik krizler, şirketlerin yaşamlarını devam ettirebilmeleri açısından birer tehdit oluşturmaktadırlar. Şirketler önceden pazarlama ve satışa ağırlık verirken artık finansal yönetimin de ne kadar hayati öneme sahip olduğunu anlamışlar ve bu alana da önem vermeye başlamışlardır. Şirketler artık bütün dünya finansal sistemini takip etmek zorunda oldukları anlamışlar ve hem fon bulmak hem de finansal kaynaklarını etkin kullanabilmek için finansal yönetimlerini güçlendirmeye başlamışlardır.
Geçmişte finans, bir işletmenin ihtiyaç duyduğu fon ya da parayı bulmak ve işletme tarafından sahip olunan fonları doğru ve etkin şekilde kullanmak şeklinde tanımlanırken; bugün bir işletmenin piyasa değerini arttırmaya yönelik her türlü plan ve kararın dönüm noktası olarak tanımlayabiliriz (Sarıaslan & Erol, 2008).
Apak & Demirel, finansı; “ödeme aracı sağlamak” şeklinde tanımlamışlardır. Tanımlarına finansın “para, mal ve mali işler” anlamında kullanıldığını da eklemişlerdir:
• Fon ve sermaye sağlamaya yönelik ticari etkinlik
• İktisadın, para ve diğer varlıkları inceleyen bir alt dalı
• Para, kredi, bankacılık ve yatırımların tümünün yönetimini içermektedir.
Kılıç, Finansı, “şirketlerin amaçları doğrultusunda faaliyetlerini yerine getirebilmek için, uygun şartlarda fon bulunması, bu fonları etkin kullanarak varlıklarını büyütebilmesi ve zaman içerinde şirketin sahip olduğu atıl fonların en iyi şekilde değerlendirilmesi” olarak tanımlamıştır. Finans işlevi yerine getirilirken risk ve getiri arasında bir denge kurulması gerekmektedir.
Genel olarak özetleyerek olursak, sermaye piyasaların temel fonksiyonu, ekonomi içerisindeki kaynakların, fon fazlası ve fon açığı veren taraflar arasında etkin ve verimli olarak kullanılmasını sağlamaktır.
Literatürde finansal açıdan etkinlik kavramı, kaynakların en iyi bir şekilde kullananlara dağılımını sağlamak anlamında “dağıtımsal etkinlik”, kaynak aktarımını minimum maliyetle gerçekleştirmek anlamında “faaliyet etkinliği” ve piyasa fiyatlarının tüm mevcut bilgileri yansıtması anlamında “bilgisel etkinlik” olmak üzere üç farklı şekilde kullanılmaktadır. (Barak, 2008).
Brealey, Myers, & Marcus, finansı; “meydan okuyucu” olarak tanımlamaktadırlar. Başarılı yönetici olmak için karar alma yöntemlerinden daha fazlasına ihtiyacınız olmaktadır. Şirketlerin ve finansal piyasaların davranışlarının nedenini ve yaygın uygulamalarının ne zaman en iyi uygulama olduğunu veya olmadığını bilmeniz gerekmektedir. Finansal kararlar ile birlikte karmaşık problemler daha yönetilebilir hale gelmektedir.
Finansal kararların alınması ve uygulanması finansal yönetimi oluşturmaktadır. Finansal yönetimi uygulayan kişiler de finansal amaçları göz önünde bulundurarak bunu gerçekleştirmelidir. Finansal amaçlar en genel ifade ile şirketin kazançlarını arttırarak şirketin piyasa değerini arttırmaktır. Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere şirketin değerinin artması aynı zamanda şirket ortaklarının da mal varlıklarının artması anlamına gelecektir.
Finansal amaçlara; şirketin devamlılığını sağlamak, şirket çalışanlarının ücretlerini zamanında ödemek, şirketin gelir-gider dengesini sağlamak, şirketi uzun ömürlü bir yapı haline getirmek ve şirketin karını arttırmayı da örnek olarak verebiliriz.
Yukarıdaki tanımlardan da anlaşılacağı üzerine finans yönetimi, finansman ve yatırım olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Finans yönetimi bu kararları alırken de, risk yönetimini göz önünde bulundurmak zorundadır.
Finansal Karar Kavramı
Finansal kararlar en genel tanımıyla kişilerin veya şirketlerin finansal ihtiyaçlarını en uygun yerden ve en uygun şekilde temin edebilmeleri konusunda alacakları kararlardır diyebiliriz. Finansal kararlar, fon bulmanın yanı sıra aynı zamanda mevcut fazla fonların etkin şekilde yönetilmesi için de verilebilmektedir. Kişiler finansal kararlarını verirken kendisi için en uygun kararı vermeyi tercih edecektir. Bunun için gerek fon bulurken gerekse de yatırımlarını değerlendirmek amacıyla risk algısına göre bu kararları alacaktır. İşletmeler açısından finansal kararları almak için finansal yöneticiler bulunmaktadır. Finansal yöneticiler şirket için faydalı olanı, yani şirketin karını arttırmak için finansal kararlar alma yolunu tercih edeceklerdir.
Finans, para hakkında kararlar ile ilgili olmaktadır, daha uygun bir ifade ile, nakit akımları ile ilgilidir. Finansal kararlar, paranın çoğalması ve iş hayatında, ülke yönetiminde ve gerekli olan her şeyde söz sahibidir. Finansal kararlar alınırken şunlar çok önemlidir. Besley & Brigham, 2012:
• Daha fazla değer kazanmak, kaybetmeye tercih edilmelidir.
• Kısa vadede elde edilen para çok daha değerlidir.
• Az riskli varlıklar, çok daha riskli varlıklara tercih edilmelidir.
Kaynak: KÜDEN , M. (2014). Davranışsal Finans Açısından Bireysel Yatırım Tercihlerinin Değerlendirilmesi. Yök Tez Merkezi.
