Koçluk; mevcut durumun, kaynaklar ile toplamından arzulanan duruma ulaşılması sürecidir. Mevcut durum, kişinin şu anda bulunduğu durumdur. Kaynaklar, içsel ve dışsal kaynaklardır. Arzulanan durum ise, kişinin varmak istediği nihai hedeftir. Koç ve danışan arasında hedeflerin tutturulması için, bir taahhüt süreci başlar. Kişiler verdikleri taahhütleri yerine getirmek için ellerinden geleni yaparlar. Aksi halde kendilerini güvenilmez hissederler. Suçluluk duygusu duymamak için taahhütlerini yerine getirmeleri gerektiğine inanırlar. Ya da koç tarafından inandırılırlar.
- Mevcut Durum Tespiti
Mevcut durum, psikolojiyi, sahip olunanları, inançları, değerleri, kaynakları ve alışkanlıkları tanımlar. Mevcut durum; zihinsel, bedensel ve psikolojik her şeyi kapsar. Mevcut durum tespiti, kişinin kendisini bilmesini sağlar. Kendini bilmek kişiyi yüceltir, özgürleştirir. Tanı koymasını sağlar. Görmeyi ve anlamayı sağlar. “Ne yapmak gerek” sorusuna cevap vermesini sağlar.
Durumun tanımı, içimizde yer almakta olan milyonlarca nörolojik sürecin toplamıdır. Belli bir zamandaki tecrübelerimizin toplamıdır. Durumlarımızın çoğu bizim doğrudan yönlendirmemiz dışında oluşur. Herhangi bir şey karşısında hemen duruma gireriz. Bu bazen akıllı ve yararlı bir durumdur, bazen de akılsız ve sınırlayıcı bir durumdur. Ancak pek çoğumuz bunu kontrol etmek için fazla bir şey yapmayız.
Mevcut durum tespiti, hedef belirlemede ve yolculuğun başlaması sürecinde çok önemlidir. Çünkü ilk adımdır. Başlamak ve geri bildirim almak için, başlangıç noktasıdır. Bir anlamda “teşhis” tir. “Neden” ve “Niçin” soruları tespit etmek için kullandığımız sorulardır. “Nasıl” sorusu ise çözümü getiren bir sorudur. Her 3 soruyu da sıralamasına göre aktif olarak kullanırız.
İyimser olmak, kötümser olmak, olumsuz ya da olumlu olmak, bir durum göstergesidir. Mevcut durumda meydana gelen değişimler, istenen duruma yolculuk için olmalıdır. Fakat bazen istenmeyen durum değişiklikleri de söz konusu olabilir. Örneğin kişi, o an için duygusal bir durumda olduğunu varsayalım. Duygusal durumlar yoğun yaşandığı için de çok güçlüdürler. Fazla düşünemez kişi ve odak neredeyse sabitlenmiştir. İşin gerçeği pek çok kişi kendi kendine yalan söyler ve bunu kabullenemez. Gerçeklerle yüzleşmek istemez ve yalanı yaşamaya devam etmeyi tercih eder.
Alıştırma:
Mevcut durumu tespit ederken problem tespiti de yapın. Fakat en kök, en temel problemlere odaklanın. Görünen problemlerin kaynağına inmeye çalışın. “Hangi problem devamında kelebek etkisi oluşturuyor?” diye sorun.
- Kaynaklar
Her insanın kişisel geçmişinde kendisi için en doğru kaynakları kullandığı zamanlar vardır. Bunları bulmak ve tespit etmek kişisel geçmişe ulaşmak, kişisel geleceğin oluşmasında etkin kaynakları kullanmak açısından çok fayda sağlayabilir. Geçmişte başarılı olduğunuz anları düşünün ve bu anlara odaklanın. İşte başarı kaynaklarınız orada vardır. Onların farkına varın ve ortaya çıkartın. Hedefinizi gerçekleştirmek için, içsel ve dışsal kaynaklarınızı tespit etmeli ve nelere ihtiyacınız olduğunu tespit etmelisiniz.
Şimdiki durum + Kaynaklar = İstenen Durum
Kaynaklar; içsel ve dışsal kaynaklar olmak üzere 2’ ye ayrılır. İçsel kaynaklar; NLP, sürekli ihtiyaç duyduğumuz tüm kaynaklara sahip olduğumuzu söyler. Fakat deneyimlediğim kadarıyla, insanlar da bu varsayıma inanmamak için, sürekli bize ve kendine bahaneler bulur. İletişimimiz sonrasında da, açıkça hiç kaynaklarına ulaşmaya çalışmadıklarını da itiraf ediyorlardır. İçsel kaynaklar geçmiş deneyimleri de kapsar. Bilgi, beceri, inançlar ile de alakalıdır. Dışsal kaynaklar ise; kendi dışımızda olan kaynaklarımızdır. Başarı ve başarısızlık üzerinde ciddi etkileri vardır.
Doğru soru: “Ne tür kaynaklara sahipsiniz?”
“Süreci kendiniz mi başlatıp bitireceksiniz?”
“Hasat öncesi yağan dolu veya sel felaketine ne yapabilirsiniz?”